Quốc hội khóa XV vừa thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số, một văn bản pháp lý quan trọng nhằm điều chỉnh và thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực công nghiệp công nghệ số tại Việt Nam. Một trong những điểm nổi bật của luật này là quy định cụ thể về việc nhận dạng sản phẩm công nghệ số sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI).
Theo luật này, các sản phẩm công nghệ số thuộc Danh mục sản phẩm công nghệ số tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo phải được trang bị dấu hiệu nhận dạng để người sử dụng hoặc máy có thể nhận biết. Quy định này nhằm đảm bảo tính minh bạch và bảo vệ quyền lợi của người dùng khi tương tác với các hệ thống AI. Việc nhận dạng này giúp người dùng hiểu rõ rằng họ đang tương tác với một hệ thống trí tuệ nhân tạo, trừ trường hợp người sử dụng đã rõ về việc này.
Lật sang chương về trí tuệ nhân tạo trong Luật Công nghiệp công nghệ số, gồm 6 chương với 51 điều, Điều 44 quy định cụ thể về dấu hiệu nhận dạng đối với hệ thống trí tuệ nhân tạo. Theo đó, các hệ thống trí tuệ nhân tạo tương tác trực tiếp với con người phải thông báo cho người sử dụng biết rằng họ đang tương tác với một hệ thống AI. Điều này đảm bảo rằng người dùng có quyền được biết và hiểu rõ về bản chất của hệ thống mà họ đang tương tác.
Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ sẽ có trách nhiệm ban hành Danh mục sản phẩm công nghệ số tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo và tổ chức kiểm tra việc thực hiện quy định về dấu hiệu nhận dạng đối với hệ thống trí tuệ nhân tạo. Việc này sẽ giúp đảm bảo rằng các sản phẩm và hệ thống AI được phát triển và triển khai một cách có trách nhiệm và an toàn.
Lật sang các nguyên tắc phát triển, cung cấp, triển khai sử dụng trí tuệ nhân tạo, luật này quy định 7 nguyên tắc cơ bản. Các nguyên tắc này bao gồm phục vụ sự thịnh vượng và hạnh phúc của con người, tiếp cận bao trùm và công bằng, tôn trọng các giá trị đạo đức và quyền con người, bảo đảm minh bạch và trách nhiệm giải trình, bảo đảm an toàn và an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu cá nhân, và tuân thủ pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ sẽ hướng dẫn nguyên tắc phát triển, cung cấp, triển khai sử dụng trí tuệ nhân tạo trong các ngành, lĩnh vực được phân công. Sự hướng dẫn này sẽ giúp đảm bảo rằng việc phát triển và triển khai AI được thực hiện một cách thống nhất và phù hợp với các nguyên tắc đã đề ra.
Lật sang hiệu lực thi hành, Luật Công nghiệp công nghệ số sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. Điều này cho phép các tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân có thời gian để chuẩn bị và điều chỉnh hoạt động của mình theo quy định của luật mới.
