Trong thời đại chuyển đổi số đang gia tăng nhanh chóng, rủi ro về an ninh mạng ngày càng trở nên phổ biến và đa dạng, đòi hỏi mỗi người dùng internet phải có những kỹ năng và biện pháp phòng vệ cơ bản để bảo vệ thông tin cá nhân và dữ liệu của mình.

Thông tin và dữ liệu hiện nay không chỉ có giá trị về mặt thông tin mà còn trở thành tài sản quý giá trong thời đại số. Việc bảo vệ thông tin cá nhân không chỉ là quyền và trách nhiệm của mỗi cá nhân mà còn góp phần giữ vững an ninh mạng quốc gia. Mạng xã hội, với tính chất công khai và kết nối rộng rãi, trở thành một trong những môi trường nguy hiểm nếu người dùng không có kỹ năng bảo vệ thông tin cá nhân một cách hiệu quả.

Một trong những biện pháp cơ bản mà người dùng mạng xã hội cần thực hiện là không chia sẻ thông tin cá nhân nhạy cảm trên mạng, đặt mật khẩu mạnh và bật xác thực hai yếu tố để tăng cường bảo mật cho tài khoản của mình. Ngoài ra, người dùng cần nâng cao cảnh giác trước các tập tin không rõ nguồn gốc, không tải xuống và cài đặt phần mềm từ các nguồn không đáng tin cậy.

Không gian mạng ngày nay cũng đối mặt với thách thức về tin giả và các luận điệu sai trái. Công dân số cần phát triển kỹ năng kiểm chứng và xác thực thông tin trước khi chia sẻ để không trở thành nạn nhân hoặc đồng tình với việc lan truyền thông tin sai lệch. Đồng thời, việc hiểu rõ về quyền riêng tư và trách nhiệm pháp lý khi sử dụng mạng là điều không thể thiếu. Mọi hành vi sử dụng mạng đều để lại dấu vết và có thể dẫn đến xử lý pháp lý nếu vi phạm.

Những hành vi như chia sẻ thông tin sai sự thật, xâm phạm danh dự người khác hoặc phổ biến nội dung độc hại trên mạng có thể dẫn đến truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc xử phạt hành chính. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc học cách sử dụng mạng một cách có trách nhiệm và tuân thủ các quy định của pháp luật.

Để tự vệ trong không gian mạng, công dân số cần trang bị kiến thức và các công cụ công nghệ cần thiết. Cài đặt phần mềm diệt virus, thường xuyên cập nhật hệ điều hành, và kiểm tra quyền truy cập của các ứng dụng là những bước cơ bản giúp bảo vệ thiết bị và thông tin cá nhân. Theo dõi và cập nhật các cảnh báo an ninh mạng từ cơ quan chức năng cũng giúp người dùng chủ động ứng phó với các rủi ro tiềm ẩn.

Trong xã hội số hiện nay, mỗi người dân đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái an ninh mạng quốc gia. Trang bị kỹ năng phòng vệ trên không gian mạng không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn thể hiện trách nhiệm đối với cộng đồng và đất nước. Một công dân số an toàn và có trách nhiệm chính là nền tảng cho một quốc gia số vững mạnh và phát triển bền vững.

Như vậy, việc nâng cao nhận thức và kỹ năng an ninh mạng là một yêu cầu tất yếu trong thời đại số. Qua đó, mỗi người dùng internet không chỉ tự bảo vệ mình mà còn góp phần xây dựng một môi trường mạng an toàn và lành mạnh cho cộng đồng.

Việc lắp đặt camera an ninh tại các hộ gia đình đã trở thành một xu hướng phổ biến trong thời gian gần đây. Tuy nhiên, một thực trạng đáng lo ngại đang xảy ra là nhiều cảnh quay sinh hoạt riêng tư của các gia đình đã bị phát tán trên mạng, thậm chí bị rao bán trên các diễn đàn hack. Điều này đã đặt ra những vấn đề nghiêm trọng về bảo mật và quyền riêng tư của người dùng.

Nhiều cảnh quay được trích xuất từ camera gia đình đã bị chia sẻ và lan truyền trong các hội nhóm trên mạng xã hội. Những video này không chỉ ghi lại những khoảnh khắc riêng tư của các cặp vợ chồng mà còn bao gồm cả hình ảnh của trẻ em trong phòng ngủ. Đáng lo ngại hơn, nhiều nạn nhân không hề hay biết rằng camera của họ đã bị xâm nhập và theo dõi trong thời gian dài.

Ví dụ mới đây, một người dùng tại TP Hồ Chí Minh đã sốc khi nhận được video quay lại cảnh sinh hoạt trong chính căn bếp của mình từ một người bạn. Sau khi tìm hiểu, người này phát hiện nhiều video khác của gia đình mình cũng đã bị phát tán. Điều đó đã khiến nạn nhân này thể hiện sự hoang mang và lo lắng về việc các video riêng tư của gia đình có thể bị chia sẻ rộng rãi, ảnh hưởng đến uy tín và công việc của vợ mình hay không.

Thực tế cho thấy, nhiều hội nhóm trên mạng xã hội đã hình thành để chia sẻ và rao bán video từ camera gia đình. Các thành viên trong nhóm có thể tham gia với mức phí từ vài trăm nghìn đến hàng triệu đồng để truy cập vào những video “đặc sắc”, bao gồm cả những video từ camera của người nổi tiếng. Một số cá nhân còn rao bán quyền truy cập vào hệ thống camera của nhiều gia đình, cửa hàng và tiệm spa cho những người có nhu cầu bệnh hoạn.

Theo thống kê từ Bộ Khoa học và Công nghệ, hiện có hơn 800.000 camera giám sát tại Việt Nam đang bị chia sẻ dữ liệu hình ảnh công khai trên Internet, với 360.000 camera có nguy cơ bị tấn công. Nguyên nhân chủ yếu là do sự chủ quan và thiếu hiểu biết của người dùng trong việc bảo mật camera an ninh. Nhiều người chỉ quan tâm đến việc lắp đặt mà không chú ý đến việc bảo vệ tài khoản và mật khẩu, tạo điều kiện cho kẻ xấu dễ dàng xâm nhập.

Các chuyên gia an ninh mạng khuyến cáo người dùng cần cẩn trọng khi sử dụng camera an ninh, đặc biệt là không nên mua các sản phẩm không rõ nguồn gốc hoặc đã qua sử dụng. Ngoài ra, các thiết bị công nghệ khác có gắn camera cũng có thể trở thành mục tiêu của tội phạm mạng, đặc biệt là những thiết bị dành cho trẻ em.

Để bảo vệ sự riêng tư của gia đình, người dùng cần nâng cao ý thức về an ninh mạng, thường xuyên kiểm tra và cập nhật phần mềm cho các thiết bị cũng như sử dụng mật khẩu mạnh. Đặc biệt, không chia sẻ thông tin cá nhân một cách tùy tiện.