Thị trường âm nhạc trên các nền tảng phát nhạc trực tuyến đang trải qua một cuộc cách mạng mới với sự xuất hiện của các ban nhạc hoàn toàn do trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra. Sự phát triển này đang làm xáo trộn ngành âm nhạc và báo hiệu một kỷ nguyên mới, nơi công việc dành cho các nhạc sĩ trở nên khan hiếm hơn bao giờ hết.

Nhiều bản nhạc do AI tạo ra đã đạt được thành công lớn trên các nền tảng phát nhạc trực tuyến. Ví dụ, các bản nhạc rock mang âm hưởng thập niên 1970 của Velvet Sundown và dòng nhạc đồng quê của Aventhis và The Devil Inside đã ghi nhận hàng triệu lượt nghe trên Spotify. Tuy nhiên, hiện tại chưa rõ ai là người đứng sau các bản nhạc này.

Hiện tại, chưa có nền tảng phát nhạc lớn nào, trừ Deezer của Pháp, công khai gắn nhãn cho các ca khúc được tạo ra hoàn toàn bằng AI. Nghệ sĩ kiêm nhà sản xuất âm nhạc từng đoạt giải Oscar Leo Sidran chia sẻ rằng sự trỗi dậy của AI có thể phản ánh sự sáo rỗng và công thức hóa của nhiều dòng nhạc hiện đại.

Trong khi đó, nhà sản xuất kiêm nhạc sĩ Yung Spielburg cho rằng âm nhạc do con người tạo ra vẫn sẽ chiến thắng nếu khán giả thật sự lắng nghe, quan tâm tới thông điệp và cảm xúc của nghệ sĩ. Tuy nhiên, trong bối cảnh nhiều người chỉ nghe nhạc cho có, như khi nấu ăn hay làm việc nhà, thì AI sẽ dần lấn át vì những sản phẩm này tiện lợi, chi phí rẻ và không cần trả tiền bản quyền.

Các chuyên gia âm nhạc cũng đưa ra cảnh báo về tương lai của ngành âm nhạc. Giáo sư Dennis DeSantis thuộc Đại học Rochester nhận định các nền tảng nhạc số đang âm thầm lấp đầy danh sách phát bằng ‘nhạc tâm trạng’ do AI tạo ra và gán tên cho những nghệ sĩ mà chẳng ai tìm được thông tin. Đồng thời, nhạc nền do AI tạo ra ngày càng được sử dụng trong phim ảnh, quảng cáo, trung tâm thương mại, thang máy – nơi con người dần bị thay thế.

Cùng quan điểm, Giáo sư Mathieu Gendreau thuộc Đại học Rowan cho rằng AI xâm nhập ngành âm nhạc và sẽ không biến mất, điều đó khiến nghệ sĩ càng khó sống bằng nghề. Nghệ sĩ Sidran cũng thừa nhận anh và nhiều người trong nghề đã chứng kiến lượng công việc giảm rõ rệt từ cuối năm ngoái, có thể do sự bùng nổ của AI.

Công nghệ từng giúp ngành âm nhạc thăng hoa, nhưng AI là một thách thức hoàn toàn khác, có thể xóa sổ cơ hội sống sót của phần lớn nghệ sĩ. Thị trường âm nhạc thế giới đang đứng trước một cuộc cách mạng mới, với sự tham gia của AI trong lĩnh vực sáng tạo âm nhạc.

Cuộc thi quốc tế Miss World AI2025, một sự kiện đặc biệt thuộc khuôn khổ Giải Vô địch Thế giới lần thứ 5 về Khoa học Dữ liệu và Trí tuệ Nhân tạo, đã chính thức diễn ra với sự tham gia của các đội từ khắp nơi trên thế giới. Tổ chức Quốc tế các Nhà Khoa học Dữ liệu (ISODS) đã phối hợp với Google với vai trò nhà tài trợ quảng cáo và VnBusiness là đơn vị bảo trợ truyền thông để mang lại một sân chơi công bằng và sáng tạo cho các thí sinh.

Điểm nổi bật của cuộc thi năm nay là sự cho phép sử dụng nhân vật trong video dự thi có thể là người thật, nhân vật AI hoặc sự kết hợp cả hai, mở ra những cách tiếp cận mới mẻ và sáng tạo cho ngành quảng cáo và truyền thông toàn cầu. Sau giai đoạn chuẩn bị kỹ lưỡng từ cuối năm 2023 tại Boston (Hoa Kỳ), cuộc thi đã chính thức được khởi động từ tháng 4/2025.

Các đội thi bao gồm từ 1 đến 5 thành viên, là sinh viên, học sinh và người đi làm, được khuyến khích tìm kiếm nhà tài trợ để phát triển sản phẩm của mình. Sự đa dạng và tính chất cạnh tranh của cuộc thi đã thu hút sự chú ý của nhiều đối tượng tham gia.

Kết quả chung cuộc đã phản ánh sự cạnh tranh gay gắt giữa các đội. Giải Nhất đã được trao cho đội Rajput (Ấn Độ) với video quảng cáo kem chăm sóc da tích hợp AI. Đội JMM (Hoa Kỳ) với sản phẩm robot phục vụ nhà hàng điều khiển bằng AI đã giành Giải Nhì. Hai đội đồng hạng bao gồm MayaLeela (Ấn Độ) với giọng nói AI “Maya” và Iris Bettencourt (Bồ Đào Nha) với người mẫu AI cùng tên đã giành Giải Ba.

Ngoài ra, ba đội Việt Nam đã xuất sắc giành giải Khuyến khích, gồm: Đội SVB với nền tảng LocaAI Talk, đội MDNguyen với video âm nhạc ứng dụng Generative AI, và đội AIgen với sản phẩm truyền thông quảng bá yến sào bằng AI. Thành tích của các đội Việt Nam đã góp phần khẳng định năng lực AI của Việt Nam trên trường quốc tế.

Miss World AI2025 không chỉ là một cuộc thi tôn vinh những giải pháp sáng tạo mà còn tạo ra mạng lưới kết nối giữa sinh viên, chuyên gia công nghệ và doanh nghiệp toàn cầu. Các đội thi được tiếp cận trực tiếp với những yêu cầu quảng cáo thực tế từ các đơn vị tài trợ, mở ra cơ hội nghề nghiệp trong lĩnh vực AI, marketing kỹ thuật số và truyền thông sáng tạo.

ISODS, đơn vị tổ chức cuộc thi, là tổ chức phi lợi nhuận đăng ký tại Massachusetts (Hoa Kỳ), kết nối các chuyên gia và nhà nghiên cứu trong lĩnh vực Khoa học Dữ liệu và AI toàn cầu. Với những hoạt động trong chuẩn hóa ngành Khoa Học Dữ liệu và Trí tuệ Nhân tạo, ISODS đã tạo cơ hội thực tập và phát triển nghề nghiệp cho sinh viên Việt Nam thông qua các dự án và chương trình nghiên cứu quốc tế.

Sự góp mặt và thành tích của các đội Việt Nam tại Miss World AI2025 là một bước tiến mới, khẳng định vị thế của Việt Nam trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo trên bản đồ thế giới. Đây cũng là cơ hội để Việt Nam tiếp tục phát triển và nâng cao năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực công nghệ cao.