Thị trường kim loại quý hiện đang trải qua một giai đoạn phân hóa rõ rệt giữa hai đại diện chính là vàng và bạc. Mặc dù vàng từng là tâm điểm của sự chú ý trong quá khứ, nhưng gần đây dường như kim loại này đã không còn phản ứng mạnh mẽ với các rủi ro toàn cầu. Ngược lại, bạc đang bắt đầu thu hút sự quan tâm trở lại từ các nhà đầu tư, nhờ vào sự thay đổi trong dòng tiền đầu tư và nhu cầu sử dụng trong công nghiệp.

Theo bà Rhona O’Connell, Trưởng bộ phận phân tích thị trường khu vực EMEA & châu Á của StoneX, vàng hiện đang ở trạng thái “cuộn mình bên lò sưởi nghỉ ngơi” thay vì hoàn toàn “ngủ say”. Mặc dù vậy, không thể xem thường vai trò của kim loại quý này trong dài hạn. Trong 18 tháng qua, vàng đã tích cực hấp thụ các yếu tố rủi ro toàn cầu và các nhà đầu tư đã định vị một cách phù hợp. Hiện tại, vàng dường như không còn phản ứng mạnh với các tin tức mới, cho thấy thị trường cần thêm động lực mới để thúc đẩy giá tăng.

Ngược lại, bạc đã thu hút sự chú ý trở lại nhờ ba yếu tố chính: dòng tiền đầu tư chuyển hướng, nhu cầu sử dụng trong công nghiệp và sự thiếu hụt nguồn cung. Đặc biệt, sự phát triển của trí tuệ nhân tạo, điện mặt trời và xe điện – những lĩnh vực đều có nhu cầu sử dụng bạc lớn – đã làm tăng sự quan tâm đến bạc. Điều này cho thấy bạc không chỉ đóng vai trò là một kim loại quý mà còn là một thành phần quan trọng trong nhiều công nghệ hiện đại.

Tuy nhiên, bà O’Connell cũng bày tỏ sự lo ngại trước những động thái gần đây của Tổng thống Mỹ Donald Trump, người đã liên tục gây áp lực với Chủ tịch Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) Jerome Powell. Những cảnh báo về hệ thống tài chính Mỹ nếu chính sách tiền tệ thay đổi theo từng nhiệm kỳ Tổng thống cũng là một yếu tố cần theo dõi. Những bất ổn này có thể tác động không chỉ đến thị trường tài chính mà còn đến thị trường kim loại quý, từ đó ảnh hưởng đến giá vàng và bạc trong thời gian tới.

Trong bối cảnh hiện nay, việc theo dõi các yếu tố kinh tế vĩ mô và các động thái của các nhân vật quan trọng trong chính trường Mỹ sẽ là chìa khóa để hiểu rõ hơn về xu hướng của thị trường kim loại quý. Sự phân hóa giữa vàng và bạc không chỉ phản ánh sự thay đổi trong nhu cầu và dòng tiền đầu tư mà còn thể hiện sự thích nghi của thị trường với những rủi ro và cơ hội mới.

Thực trạng kinh doanh vàng tại các doanh nghiệp tư nhân hiện nay đang tồn tại nhiều lỗ hổng trong quản lý. Việc không ghi nhận thông tin số sê-ri hay danh tính người mua vẫn diễn ra phổ biến tại nhiều doanh nghiệp kinh doanh vàng. Điều này gây ra khó khăn cho cơ quan chức năng trong việc kiểm tra, giám sát và xác minh nguồn gốc vàng hoặc dòng tiền trong các giao dịch có dấu hiệu bất thường.

Gần đây, Bộ Công an đã đề xuất Ngân hàng Nhà nước (NHNN) bổ sung quy định bắt buộc ghi nhận thông tin số sê-ri vàng miếng trên chứng từ giao dịch. Đây là một giải pháp quan trọng nhằm tăng cường minh bạch và kiểm soát hoạt động kinh doanh vàng. Theo bà Nguyễn Thị Phượng, nguyên Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Agribank), từ ngày 30-6-2024, NHNN đã cho phép 4 ngân hàng thương mại lớn cùng Công ty Vàng bạc – Đá quý Sài Gòn (SJC) tham gia trực tiếp thị trường bán lẻ vàng. Các giao dịch mua bán tại đây đều được lưu trữ đầy đủ thông tin, từ số sê-ri vàng miếng đến căn cước công dân (CCCD) của người mua.

Điều này giúp cơ quan quản lý dễ dàng truy vết khi cần thiết. Tuy nhiên, việc này chỉ được thực hiện tại các ngân hàng lớn và đơn vị do NHNN chỉ định. Để thị trường trở nên minh bạch hơn, bà Phượng đồng tình với đề xuất của Bộ Công an về việc bổ sung quy định bắt buộc ghi nhận số sê-ri vàng miếng trên hóa đơn và chứng từ giao dịch. Số sê-ri, đặc biệt đối với vàng SJC, cần được coi là một dạng ‘mã định danh’ gắn liền với thông tin cá nhân của người mua.

Một giải pháp dài hạn được bà Phượng đề xuất là triển khai mô hình ‘tài khoản vàng’, tương tự tài khoản chứng khoán, tại các ngân hàng và doanh nghiệp kinh doanh vàng. Giao dịch vàng sẽ được thực hiện thông qua một sàn giao dịch có kết nối trực tiếp với NHNN, trong đó mọi thông tin đều được số hóa và lưu trữ tập trung. Khi cần tra cứu, cơ quan chức năng chỉ cần truy cập theo CCCD khách hàng để nắm rõ lịch sử giao dịch, số sê-ri, thời điểm và giá trị từng lần mua bán.

Ông Trần Hữu Đang, Tổng Giám đốc Công ty CP Vàng bạc – Đá quý châu Á (AJC), cho rằng mô hình tài khoản vàng không chỉ giúp NHNN kiểm soát cung cầu thị trường một cách minh bạch mà còn tạo nền tảng để can thiệp, điều tiết kịp thời khi xảy ra biến động bất thường. Đây cũng là bước đi tất yếu nhằm hiện đại hóa hoạt động kinh doanh vàng tại Việt Nam, phù hợp với xu thế phát triển của các thị trường tài chính tiên tiến trên thế giới.

Thị trường vàng trong nước đã trải qua một tuần giao dịch biến động đáng chú ý từ ngày 13 đến ngày 20 tháng 7. Tại Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn SJC, giá vàng SJC được niêm yết ở mức 119,5 – 121 triệu đồng/lượng. So với tuần trước, giá mua vào không thay đổi, tuy nhiên giá bán ra đã giảm 500.000 đồng/lượng. Chênh lệch giữa giá mua và bán vàng SJC hiện đang ở mức 1,5 triệu đồng/lượng.

Nếu nhà đầu tư mua vàng SJC vào phiên ngày 13 tháng 7 và bán ra vào phiên ngày 20 tháng 7, họ sẽ lỗ 2 triệu đồng/lượng. Điều này cho thấy thị trường vàng SJC đã trải qua một tuần giao dịch không mấy tích cực cho các nhà đầu tư.

Đối với vàng nhẫn, giá có sự điều chỉnh giảm tại các đơn vị kinh doanh. Bảo Tín Minh Châu hiện niêm yết giá vàng nhẫn ở mức 116,1 – 119,1 triệu đồng/lượng, giảm 100.000 đồng/lượng ở cả hai chiều so với một tuần trước. Tập đoàn Vàng bạc đá quý Phú Quý cũng giảm giá vàng nhẫn xuống mức 114,8 – 117,8 triệu đồng/lượng.

Chênh lệch giữa giá mua và bán vàng nhẫn tại các đơn vị đang dao động ở mức 3 triệu đồng/lượng. Điều đáng chú ý là nhà đầu tư mua vàng nhẫn vào tuần trước và bán ra vào tuần này có thể lỗ từ 3,1 đến 3,4 triệu đồng/lượng tùy vào đơn vị kinh doanh. Sự biến động này đòi hỏi các nhà đầu tư cần thận trọng và theo dõi sát sao thị trường để đưa ra quyết định đầu tư hợp lý.

Thị trường vàng trong nước đang cho thấy sự biến động không ngừng, và các nhà đầu tư cần phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định mua bán. Việc theo dõi sát sao các diễn biến thị trường và phân tích kỹ lưỡng các yếu tố kinh tế vĩ mô sẽ giúp các nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư thông minh và giảm thiểu rủi ro.