Trước những tác động của thuế quan Mỹ, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang tích cực tìm kiếm giải pháp để thích ứng và giảm thiểu rủi ro. Theo báo cáo của Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV), hơn 51,6% doanh nghiệp xuất khẩu đang lên kế hoạch tìm thị trường mới để ứng phó với rủi ro thuế quan. Điều này cũng được các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh trong nước ưu tiên, với 34,9% lựa chọn này.

Các doanh nghiệp không chỉ tìm kiếm thị trường mới mà còn có xu hướng tăng nội địa hóa chuỗi sản xuất và tìm thị trường nguyên liệu đầu vào từ đối tác khác. Đặc biệt, các doanh nghiệp trong các lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, dịch vụ, nông-lâm và thủy sản đang ưu tiên tìm thị trường ngoài Mỹ. Trong khi đó, các công ty xây dựng có xu hướng chờ đợi và hướng nhiều hơn tới giải pháp nội địa hóa chuỗi sản xuất.

Từ tháng 4, một số doanh nghiệp như SK Foods đã lập kế hoạch chuyển dịch thị trường xuất khẩu sang các nước như EU, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore, UAE. Các doanh nghiệp các ngành cho rằng họ chịu tác động khá nghiêm trọng từ chính sách thuế đối ứng của Mỹ. Việt Nam có lợi thế đa dạng thị trường với 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) với hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, cùng 70 cơ chế hợp tác song phương.

Để tạo thuận lợi cho tìm kiếm thị trường mới, các doanh nghiệp kiến nghị Chính phủ đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, mở rộng đàm phán FTA với các nước tiềm năng khác. Việc phát triển công nghiệp phụ trợ trong nước cũng là điều cần thiết, qua đó giảm sự phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu và linh kiện nhập khẩu. Họ cũng khuyến nghị các cơ chế hỗ trợ cho hoạt động dịch chuyển chuỗi cung ứng hoặc mở rộng thị trường xuất khẩu ngoài Mỹ, Trung Quốc.

Đại diện các doanh nghiệp cho rằng, việc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro mà còn tạo ra cơ hội mới cho tăng trưởng. Với những nỗ lực của Chính phủ và doanh nghiệp, hy vọng Việt Nam sẽ tiếp tục duy trì được tốc độ tăng trưởng xuất khẩu và giữ vững vị thế trên thị trường quốc tế.

Thông tin thêm về các FTA của Việt Nam có thể được tìm thấy tại https://vietnambiz.vn.

Mỹ đã tạm thời ngừng áp dụng các biện pháp hạn chế xuất khẩu công nghệ sang Trung Quốc. Động thái này được đưa ra trong bối cảnh Washington đang nỗ lực tránh làm gián đoạn các cuộc đàm phán thương mại giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới. Mục tiêu chính của quyết định này là tạo điều kiện thuận lợi để Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có thể gặp nhau trong năm nay.

Financial Times dẫn nguồn thông tin cho biết chính quyền Mỹ đã chỉ thị cho Cục Công nghiệp và An ninh thuộc Bộ Thương mại Mỹ – cơ quan phụ trách giám sát các biện pháp kiểm soát xuất khẩu, hạn chế áp dụng các biện pháp cứng rắn đối với Trung Quốc trong vài tháng gần đây. Các quan chức hiện tại và cựu quan chức tiết lộ rằng các cuộc đàm phán kinh tế cấp cao giữa Mỹ và Trung Quốc dự kiến sẽ nối lại vào ngày 28 tháng 7 tại Stockholm. Mục đích của các cuộc đàm phán này là nhằm giải quyết các bất đồng thương mại kéo dài giữa hai nước.

Gần đây, tập đoàn công nghệ Nvidia đã thông báo về việc tiếp tục bán bộ xử lý đồ họa H20 cho Trung Quốc. Quyết định này là sự đảo ngược của lệnh cấm xuất khẩu mà chính quyền Tổng thống Trump áp đặt vào tháng 4. Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick xác nhận việc nối lại xuất khẩu chip là một phần trong khuôn khổ đàm phán liên quan đến đất hiếm và nam châm giữa hai nước.

อย่างไรก็ตาม, quyết định này đã gặp phải sự phản đối từ các chuyên gia an ninh, những người lo ngại rằng việc nới lỏng kiểm soát có thể làm suy yếu lợi thế kinh tế và quân sự của Mỹ trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Hiện tại, Mỹ và Trung Quốc đang nỗ lực giải quyết các vấn đề thương mại và công nghệ, với hy vọng đạt được những thỏa thuận có lợi cho cả hai bên.

Trong bối cảnh hiện nay, Mỹ và Trung Quốc đang tích cực nối lại các cuộc đàm phán thương mại. Các chuyên gia và quan chức hy vọng rằng những cuộc đàm phán này sẽ giúp giảm thiểu căng thẳng thương mại và tìm ra các giải pháp hợp lý cho các vấn đề đang tồn tại.

Việc nối lại xuất khẩu công nghệ của Mỹ sang Trung Quốc được xem là một bước đi tích cực trong việc cải thiện quan hệ thương mại giữa hai nước. Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn cần theo dõi sát sao các diễn biến tiếp theo và đánh giá tác động của quyết định này đối với tình hình kinh tế và an ninh toàn cầu.

Financial Times là một trong những nguồn tin cung cấp thông tin chi tiết về vấn đề này.

Chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã đưa ra quyết định cho phép xuất khẩu chip AI H20 của Nvidia sang Trung Quốc, như thông tin được chia sẻ bởi cố vấn kinh tế quốc gia của Nhà Trắng, Kevin Hassett, trong một buổi phỏng vấn trên kênh Fox News vào ngày 29/7.

Ông Hassett cho biết rằng Tổng thống Trump đã xem xét kỹ lưỡng và đưa ra quyết định này như một phần trong chiến lược duy trì lợi thế công nghệ của Mỹ. Việc này diễn ra trong bối cảnh Mỹ đang cân nhắc các bước đi nhằm đảm bảo lợi thế công nghệ và ngăn chặn Trung Quốc phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực chip AI.

Theo đánh giá của ông Hassett, nếu Mỹ tiếp tục hạn chế Trung Quốc tiếp cận công nghệ chip AI, điều đó có thể thúc đẩy Trung Quốc tự chủ động phát triển công nghệ của riêng họ và nhanh chóng bắt kịp hoặc thậm chí vượt qua Mỹ trong lĩnh vực này. Điều này cho thấy một mối quan ngại chiến lược về việc liệu Mỹ có nên duy trì các hạn chế đối với xuất khẩu công nghệ cao sang Trung Quốc hay không.

Trước đó, hai tuần trước, Nvidia đã thông báo nộp đơn xin cấp phép lên chính phủ Mỹ để tiếp tục bán dòng chip H20 cho thị trường Trung Quốc. Phía Washington đã đảm bảo rằng giấy phép sẽ sớm được cấp. Dòng chip H20 là dòng chip mạnh nhất mà Nvidia hiện có thể cung cấp hợp pháp cho Trung Quốc, mặc dù bị giới hạn một phần năng lực xử lý so với các phiên bản xuất khẩu sang các thị trường khác.

Điều này là do các quy định kiểm soát xuất khẩu được áp đặt từ nhiệm kỳ đầu của ông Trump và tiếp tục dưới thời cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden. Những quy định này được ban hành nhằm ngăn chặn việc Trung Quốc lạm dụng công nghệ của Mỹ để phát triển các chương trình quân sự và công nghệ cao.

Quyết định nới lỏng này cho thấy một sự điều chỉnh chiến lược trong chính sách công nghệ của Mỹ đối với Trung Quốc, trong bối cảnh cả hai quốc gia đang tăng cường cạnh tranh trong lĩnh vực công nghệ cao. Trong khi đó, các công ty công nghệ hàng đầu của Mỹ, bao gồm Nvidia, đang phải đối mặt với những thách thức và cơ hội khi điều hướng qua các quy định kiểm soát xuất khẩu phức tạp.

Trong bối cảnh đó, các chuyên gia dự đoán rằng quyết định này có thể tác động đáng kể đến thị trường chip AI toàn cầu và quan hệ công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc trong thời gian tới. Đồng thời, các doanh nghiệp và nhà nghiên cứu trên toàn thế giới đang theo dõi chặt chẽ các động thái tiếp theo từ chính phủ Mỹ và cách thức mà các công ty công nghệ sẽ thích ứng với những thay đổi này.

Thị phần của TikTok Shop trong 6 tháng đầu năm 2025 đã tăng từ 29% lên 39%, phản ánh sự mở rộng nhanh chóng của mô hình “giải trí – mua sắm tích hợp” trên thị trường thương mại điện tử tại Việt Nam. Dựa trên báo cáo mới nhất từ Metric.vn, tổng doanh số của các sàn bán lẻ trực tuyến đã đạt 202.300 tỷ đồng, tăng 42% so với cùng kỳ năm 2024.

Sự tăng trưởng này có thể được giải thích phần lớn bởi mùa lễ hội, nhu cầu du lịch hè và nhu cầu đối với các sản phẩm thiết yếu. TikTok Shop đã thể hiện mức tăng trưởng doanh số ấn tượng với 69%, vượt xa so với Shopee chỉ tăng 16% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, Shopee vẫn duy trì vị trí dẫn đầu với 58% thị phần, mặc dù đã giảm 5% so với cùng kỳ.

Sự thay đổi đáng chú ý trong thị phần giữa các sàn thương mại điện tử cho thấy sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trường này. Bên cạnh đó, một thông tin đáng chú ý khác là số lượng gian hàng trên các sàn thương mại điện tử đã giảm mạnh. Có hơn 80.000 gian hàng đã rời khỏi “sân chơi” trong 6 tháng đầu năm 2025, giảm hơn 55.000 gian hàng so với nửa cuối năm 2024.

Xu hướng này cho thấy sự đào thải khốc liệt trên thị trường thương mại điện tử, khi chỉ những nhà bán hàng lớn có khả năng duy trì đơn hàng ổn định mới có thể tồn tại. Phân tích về ngành hàng của Metric.vn chỉ ra rằng mảng làm đẹp dẫn đầu với doanh số 35.762 tỷ đồng, theo sau là nhà cửa – đời sống (26.964 tỷ đồng) và thời trang nữ (26.694 tỷ đồng).

Ngoài ra, nhóm hàng giá rẻ và hàng nhập khẩu trên Shopee vẫn chiếm ưu thế nhờ giá cả cạnh tranh và mẫu mã đa dạng. Sự cạnh tranh ngày càng gay gắt và nhu cầu thay đổi của người tiêu dùng dự kiến sẽ tiếp tục định hình lại thị trường thương mại điện tử trong thời gian tới.

Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu tại Thanh Hóa đã chủ động thay đổi chiến lược kinh doanh nhằm mở rộng thị trường và tăng cường xuất khẩu. Việc này không chỉ giúp họ giảm thiểu rủi ro mà còn tạo ra những cơ hội mới để phát triển bền vững.

Công ty CP May xuất khẩu Trường Thắng, một trong những doanh nghiệp hàng đầu tại Thanh Hóa, đã thực hiện tái cơ cấu lại danh mục khách hàng của mình. Thay vì phụ thuộc nhiều vào thị trường châu Á như trước đây, doanh nghiệp này đã chủ động mở rộng hợp tác với các đối tác mới tại châu Âu, châu Mỹ và Đông Âu – những thị trường giàu tiềm năng nhưng ít được khai thác. Ông Vũ Công Thắng, giám đốc công ty, cho biết mặc dù thị trường mới đòi hỏi phải điều chỉnh mẫu mã, kích cỡ và quy trình chứng nhận chất lượng theo tiêu chuẩn riêng, nhưng bù lại, sự cạnh tranh không quá khốc liệt và giá bán ổn định hơn.

Không riêng gì Trường Thắng, nhiều doanh nghiệp khác cũng đã linh hoạt điều chỉnh hướng đi. Công ty TNHH Công nghiệp INTCO Việt Nam, chuyên sản xuất các sản phẩm tái chế từ nhựa EPS và nhựa PS, đang đẩy mạnh tìm kiếm thị trường tại các nước châu Âu và Bắc Mỹ. Trước đây, sản phẩm của công ty chủ yếu xuất sang Trung Quốc, nhưng từ năm 2024 đến nay, đơn vị này đã liên tục tham gia các chương trình kết nối giao thương quốc tế và từng bước mở rộng mạng lưới phân phối sang Canada, Mexico và Ba Lan.

Tỉnh Thanh Hóa hiện có hơn 230 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu trực tiếp với hàng hóa phong phú, từ nông sản, thủy sản, dệt may đến vật liệu xây dựng và linh kiện điện tử. Để mở rộng thị trường, nhiều doanh nghiệp đang tích cực tận dụng lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do như EVFTA (với EU), CPTPP, UKVFTA và RCEP. Theo Sở Công Thương Thanh Hóa, trong 6 tháng đầu năm 2025, khoảng 47% kim ngạch xuất khẩu của tỉnh đã được hưởng ưu đãi thuế từ các FTA, tăng 6 điểm % so với cùng kỳ năm ngoái.

Một hướng đi quan trọng giúp doanh nghiệp Thanh Hóa mở rộng thị trường xuất khẩu là tích cực tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại quốc tế. Trong năm 2024 và nửa đầu năm 2025, tỉnh đã tạo điều kiện để nhiều doanh nghiệp tham gia hội chợ, triển lãm quy mô lớn nhằm quảng bá sản phẩm, kết nối đối tác và nắm bắt xu hướng tiêu dùng toàn cầu.

Ứng dụng thương mại điện tử xuyên biên giới đang dần trở thành kênh xuất khẩu tiềm năng cho nhiều doanh nghiệp tại Thanh Hóa, đặc biệt là các đơn vị vừa và nhỏ. Thông qua các nền tảng như Amazon, Alibaba hay các chợ điện tử chuyên ngành, hàng hóa địa phương có cơ hội tiếp cận trực tiếp với người tiêu dùng quốc tế mà không cần thông qua nhiều khâu trung gian.

Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa 6 tháng đầu năm 2025 của Thanh Hóa đạt 3,4 triệu USD, tăng 20,5% so với cùng kỳ. Để đạt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu 8 tỷ USD trong năm 2025, Thanh Hóa xác định rõ vai trò then chốt của đổi mới công nghệ, đa dạng hóa thị trường và chuyển đổi xanh trong sản xuất.

Giá tiêu trong nước tiếp tục duy trì ổn định vào ngày 18/7, với mức giá dao động từ 138.000 đến 140.000 đồng/kg. Tại khu vực Tây Nguyên, giá tiêu tại tỉnh Đắk Lắk đang ở mức 140.000 đồng/kg, trong khi tại tỉnh Gia Lai, giá tiêu không thay đổi, vẫn ở mức 138.000 đồng/kg. Tỉnh Đắk Nông cũng ghi nhận giá tiêu đi ngang ở mức 140.000 đồng/kg.

Tại khu vực Đông Nam Bộ, giá tiêu tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu hiện ở mức 139.000 đồng/kg, không có sự thay đổi so với ngày trước đó. Tương tự, giá tiêu tại tỉnh Đồng Nai và Bình Phước cũng ổn định ở mức 139.000 đồng/kg.

Trên thị trường thế giới, giá tiêu các loại giao dịch trên thị trường quốc tế cũng ghi nhận sự ổn định. Giá tiêu đen Lampung của Indonesia giảm nhẹ 0,25%, đạt 7.204 USD/tấn, trong khi giá tiêu trắng Muntok cũng giảm 0,25%, đạt 10.041 USD/tấn.

Giá tiêu đen ASTA 570 của Brazil và giá tiêu đen ASTA của Malaysia giữ nguyên so với ngày trước đó, lần lượt ở mức 5.750 USD/tấn và 8.900 USD/tấn. Giá tiêu trắng ASTA của Malaysia cũng ổn định ở mức 11.750 USD/tấn.

Giá tiêu của Việt Nam, bao gồm cả tiêu đen và tiêu trắng, cũng không có thay đổi so với ngày trước đó. Cụ thể, giá tiêu đen của Việt Nam loại 500 gr/l đạt 6.440 USD/tấn, loại 550 gr/l đạt 6.570 USD/tấn, còn giá tiêu trắng đạt 9.150 USD/tấn.

Theo số liệu từ Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam (VPSA), xuất khẩu tiêu của Indonesia trong tháng 5 đã giảm 15% so với tháng trước và giảm mạnh 38,1% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, trong 5 tháng đầu năm, xuất khẩu tiêu của Indonesia vẫn tăng 18,7% so với cùng kỳ năm 2024 và tăng 76,4% so với cùng kỳ năm 2023.

Xuất khẩu tiêu của Indonesia trong thời gian qua đã có sự biến động đáng kể. Tuy nhiên, thị trường tiêu toàn cầu vẫn đang chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm cả nguồn cung và cầu. Việc xuất khẩu tiêu của Indonesia giảm trong tháng 5 có thể do các yếu tố như giá tiêu giảm và sản lượng giảm do điều kiện thời tiết không thuận lợi.

Xuất khẩu công nghệ tại châu Á dự kiến tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ trong khi xuất khẩu phi công nghệ vẫn còn trì trệ. Theo báo cáo của Nomura, tăng trưởng xuất khẩu các sản phẩm công nghệ tại châu Á (không bao gồm Nhật Bản) trong tháng 5/2025 đã đạt mức 30,5% so với cùng kỳ năm ngoái, tăng mạnh so với mức 17,1% vào tháng 1/2025. Ngược lại, xuất khẩu các sản phẩm phi công nghệ chỉ tăng 5,7%, từ mức 2,1%. Sự chênh lệch lớn nhất được ghi nhận tại Thái Lan, nơi xuất khẩu công nghệ trung bình 3 tháng tăng tới 57,5% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi xuất khẩu phi công nghệ chỉ tăng 9,2%. Ấn Độ, Đài Loan, Indonesia, Malaysia, Hàn Quốc và Singapore cũng cho thấy xu hướng tương tự.

Nhu cầu từ Mỹ trước nguy cơ áp thuế lên chất bán dẫn đã thúc đẩy xuất khẩu công nghệ. Thêm vào đó, giá chip nhớ tăng đã làm gia tăng giá trị xuất khẩu, và chương trình đổi mới đồ gia dụng tại Trung Quốc cũng kích thích nhu cầu đối với linh kiện điện tử. Nhu cầu liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI) là động lực chính thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu công nghệ của Đài Loan, trong khi xuất khẩu điện tử của Ấn Độ được hỗ trợ bởi sự dịch chuyển trong hoạt động lắp ráp điện thoại thông minh.

Tuy nhiên, xuất khẩu hàng phi công nghệ bị kìm hãm do nhu cầu và giá cả yếu, cùng với tình trạng dư thừa công suất tại Trung Quốc. Nhu cầu về sản phẩm công nghệ ngoài Mỹ vẫn còn yếu, bao gồm cả châu Âu và Trung Quốc, phản ánh mức tiêu dùng thấp và các yếu tố mang tính cơ cấu.

Nhìn về phía trước, khoảng cách giữa xuất khẩu công nghệ và phi công nghệ nhiều khả năng sẽ tiếp tục nới rộng hơn nữa trong nửa cuối năm 2025. Nhu cầu về công nghệ liên quan đến AI được cho là điểm sáng duy nhất, trong khi nhu cầu đối với công nghệ không liên quan đến AI có thể chững lại sau quý III/2025, và nhu cầu nhóm sản phẩm phi công nghệ sẽ tiếp tục yếu.

Các mức thuế của Mỹ cũng sẽ làm suy giảm nhu cầu đối với công nghệ không liên quan đến AI, do sức mua thực tế của người tiêu dùng Mỹ bị ảnh hưởng. Ngoài ra, hiệu ứng lan tỏa từ tăng trưởng AI lên các lĩnh vực đầu nguồn kém hơn so với đầu tư truyền thống vào hạ tầng như đường sá, khiến tăng trưởng trong AI vẫn mạnh, nhưng công nghệ không liên quan đến AI và sản phẩm phi công nghệ lại yếu đi.

Tuy nhiên, xu hướng phân hóa này không đồng đều ở mọi quốc gia châu Á. Tại Trung Quốc, xuất khẩu sản phẩm phi công nghệ tăng trưởng cao hơn xuất khẩu công nghệ 2,4 điểm phần trăm. Còn tại Philippines, khoảng cách này thậm chí còn lớn hơn – lên đến 21 điểm phần trăm nghiêng về phía xuất khẩu sản phẩm phi công nghệ.

Ngay cả trước khi ông Trump lên nắm quyền trong nhiệm kỳ II, châu Á đã phải đối mặt với làn sóng hàng nhập khẩu giá rẻ từ Trung Quốc, khiến các quốc gia khác khó cạnh tranh hơn. Cạnh tranh ngày càng gia tăng từ Trung Quốc đang đè nặng lên sản xuất công nghiệp tại Thái Lan, Indonesia, làm chậm đầu tư tư nhân tại Ấn Độ, gây mất việc làm trong các ngành thâm dụng lao động tại Indonesia, Thái Lan, góp phần vào xu hướng giảm phát trong các lĩnh vực kim loại, hóa chất và làm xói mòn thị phần xuất khẩu toàn cầu ở các lĩnh vực phi công nghệ.

Thuế quan cao hơn của Mỹ đối với hàng Trung Quốc lại càng khiến các nhà xuất khẩu châu Á gặp khó khăn hơn. Các mức thuế lên hàng hóa Trung Quốc từng lên đến 145% hồi đầu năm nay, nhưng thỏa thuận đình chiến 90 ngày vào tháng 5 đã giúp đưa mức thuế này giảm xuống còn 30%. Tuy nhiên, thỏa thuận này sẽ hết hạn vào ngày 12/8/2025.